Kláðapottur
1865 - 1900
In preservation at
Agricultural Museum of Iceland
Þetta er eirpottur með loki og stóru handfangi. Potturinn er á að giska 38 cm að innanmáli og 48 á dýpt með botnhluta sem gengur lengra niður. Potturinn gæti því hafa tekið um 55 lítra. Hann hefur orðið fyrir einhverjum skrokkskjóðum á langri ævi en heldur þó formi sínu – vel varðveittur. Sveinberg Th. Laxdal gefandi segir pottinn hafa verið í eigu/umsjá langafa síns er fæddur var um 1850.
Main information
Dating
1865 - 1900
Material
Object-related numbers
"Museumnumber b": 2014-1
Dimensions
0 x 58 x 71 cm
Breidd: 58 Hæð: 71 cm
Place
Staður: Túnsberg, 601-Akureyri, Svalbarðsstrandarhreppur
Exhibition text
"Kláðapottur"
Fjárkláði var fyrsti alvarlegi smitsjúkdómurinn er umtalsverðu tjóni olli á íslensku féi. Hann er talinn hafa borist hingað með spænsku kynbótaféi um 1760. Kláðinn olli sauðfé verulegum óþægindum og bændum og búaliði miklu tjóni.
Harðar deilur urðu um það hvernig brugðist skyldi við fjárkláðanum, með niðurskurði eða lækningu.
Í byrjun síðustu aldar áformaði Alþingi að koma á verklegri kennslu í kláðalækningum hér á Hvanneyri - eins konar kláðalækningaskóla. Einnig skyldi kaupa 200 eirpotta líklega eins og þennan, til að nota í baráttunni við fjárkláðann. Í þeim átti að blanda kláðameðal sem sauðfé skyldi baðað úr.
Þá var fenginn til landsins norskur maður, Ole Myklestad, en hann hafði þá þegar með árangursríkum hætti unnið að útrýmingu kláðans í Noregi. Myklestad hóf strax að kenna Íslendingum að þekkja maurinn, sem kláðanum olli, og að vinna á honum með skipulegri böðun sauðfjárins. Fullnaðarsigur vannst þó ekki fyrr en undir lok 20. aldar eftir mikla og skipulega baráttu m.a. með reglulegri böðun alls sauðfjár í landinu.
Gripurinn er gjöf Sveinbergs Laxdal á Túnsbergi á Svalbarðsströnd.
Record type
Collection
Undirskrá: Almenn munaskrá
Keywords
Place of origin
65°45'0.4"N 18°3'52.7"W