Kistill, + hlutv.
1800
In preservation at
East Iceland Heritage Museum
Kistillinn er málaður, m.a. blár, svartur og rauður. Er með útskornum máluðum rósum og myndum á framhlið, göflum og loki. Sá útskurður er víða laskaður, einkum á loki þar sem lím hefur gefið sig. Einnig vantar lista á þrjár hliðar á lokið. Kistillinn er einkar snoturt og vel gert handverk og þyrfti góðrar og vandvirkrar viðgerðar við.
Main information
Dating
1800
Material
Object-related numbers
Museumnumber a: MA-79-RA
"Museumnumber b": 1948-157
Dimensions
21 x 42 x 22 cm
Lengd: 21 Breidd: 42 Hæð: 22 cm
Place
Staður: Ós, 760-Breiðdalsvík, Fjarðabyggð
Exhibition text
Af grunnsýningu 1996: Kistillinn er frá Sigurði Jónssyni (1886-1962), Ósi í Breiðdalshreppi. Sú sögn fylgdi gripnum að hann hafi upprunalega komið frá Gunnlaugi sýslumanni Bríem (1773-1834) en Haraldur bróðir hans bjó að Eyjum í Breiðdalsvík. Kistillinn er útskorinn í rókókóstíl, negldur með trénöglum, en þessi atriði benda til þess að gripurinn sé 17. eða 18. aldar smíð. Skrautið á kistlinum er líklega byggt upp eftir einhverri sögn en það myndar menn ríðandi á hestum með hauka á öxlunum en haukar eru þekkt hefðartákn. Gaman væri ef einhver þekkti söguna sem liggur að baki skrautverksins. Samskonar kistill er til á Þjóðminjasafni Íslands en skraut hans myndar söguna um biðilinn sem ríður í hlað, með hauk á öxlinni, og er tekið fagnandi af bóndanum, vinnumanni og prúðbúinni heimasætunni. Þetta myndefni er algengt víða um heim en hér hefur listamaðurinn klætt fólkið í íslenskan búning. En hver var svo þessi listamaður? Talið er að Hallgrímur Jónsson frá Naustum í Eyjafirði hafi smíðað kistilinn sem til er á Þjóðminjasafninu. Líklega er þessi kistill hér einnig smíðaður af Hallgrími eða syni hans Jóni. Norski fræðimaðurinn Ellen Marie Mageöy, sem hlaut doktorsnafnsbót fyrir skrif sín um jurtaskreyti í íslenskum tréskurði árið 1969, dregur þó í efa að kistillinn sé eftir Hallgrím heldur óþekktan 18. aldar skurðmeistara, sem hljóti að hafa numið erlendis. Þetta hefur ekki verið kannað til hlítar, en í raun er fátt sem mælir mót því að gripirnir séu eftir Hallgrím. Hallgrímur fæddist árið 1717 og lést 1758. Jón, sonur Hallgríms, sigldi utan og nam handverk en þeir feðgar voru helstu skreytingarmenn kirkna á Norðurlandi á 18. öld. Eftir þá liggja, að því að talið er, fjölmargar altaristöflur, predikunarstólar og margvíslegir útskornir gripir. Gunnlaugur Bríem og Hallgrímur Jónsson voru sveitungar, bjuggu báðir í Eyjafirði, en samt sem áður ekki á sama tíma. Líklegt má þó telja að Gunnlaugur hafi fengið kistilinn frá Hallgrími eða syni hans Jóni. MA 157/1948. Heimild: Þóra Kristjánsdóttir 1994: Kistill úr eigu Sigurðar málar. Gersemar og þarfaþing. Bls. 30-31. Hið íslenska bókmenntafélag.
Record type
Collection
Undirskrá: Almenn munaskrá
Keywords
Keyword: Kistill, + hlutv.
Place of origin
64°45'46.1"N 14°3'35.5"W