Sýslumaður

01.01.1710 - 01.01.1741

In preservation at

Úr aðfangabók: 3441 Keypt: Olíumynd, það er brjóstmynd um það í fullri stærð af Markúsi Bergssyni, hann er með „parryk“ á höfði, í bláum „rokk“? einhneptum, og brettast út barmarnir sem eru rauðir að innan, hann er undir í einhnepptu vesti er gapir á miðju brjóstinu, og sér þar í hvítt, hann hefur og hvítt um hálsinn. Myndin er allvel gjörð, og hún sjálf lítið skemd sem ekki, umhverfis myndina stendur „Marcus Bergsson kongl = maiest = Valldsmann í Isa = fjardar = síslu“. Myndin er rammalaus. Öll þessi 7 útasttöldu nr. eru frá Ögurkirkju í Ísafjarðar sýslu, hefi ég áðr borgað þeim og þar að auki 1 fyrri, als 8 sjá dagbók forngripasafnsins 1889 bl. 27 fylgiskjal nr. 67 og 69, og bl. 24 fylgiskjal 70. Borgað fyrir að koma stór kassanum frá Ögri með altaristöflunni öllum þeim munum upp í safn og fl. 2005. Hjalti Þorsteinsson málaði tvö ólík málverk af tveimur sýslumönnum við Djúp, þ.e. Magnúsi Magnússyni á Eyri (Þjms. Mms-2600) og Markúsi Bergssyni við Djúp. Málverkin eru mjög ólík. Hjalti velur að sýna Markús tengdason sinn neð hárkollu og í einkennisbúningi heldri embættismanna. Rautt klæði er í bakgrunninum og skrautleg áletrun umlykur andlistmyndina. (ÞK 13. okt.2005) Úr Mynd á þili: (Texti eftir Þóru Kristjánsdóttur) Nokkur málverk eru eignuð séra Hjalta Þorsteinssyni. Þau eru varðveitt í Þjóðminjasafninu. „Þrjú verk a.m.k. eru sögð máluð eftir að hann settist að í Vatnsfirði, myndir af sýslumönnunum á Eyri og í Ögri, þeim Magnúsi Magnússyni og Markúsi Bergssyni, og einnig málverk af Steini Jónssyni Hólabiskupi, öll máluð á gróft hörléreft. Málverkin af sýslumönnunum eru ekki ólík að ytri gerð. Andlitin eru máluð aðeins á hlið og nefið teiknað skýrum dráttum. Það er dæmigert fyrir mannamyndir séra Hjalta. Á báðum málverkunum eru gráir stallar líkir þeim sem eru t.d. á predikunarstólnum í Hraunskirkju í Keldudal, þar standa Kristur og postularnir á sams konar stöllum. Og á báðum málverkunum eru rauð klæði í bakgrunninum, líkt og einnig er að finna á myndunum af biskupshjónunum í Skálholti, Þórði Þorlákssyni og Guðríði, svo og á minningartöflunni í Bæjarkirkju á Rauðasandi af Guðrúnu Eggertsdóttur og Birni Gíslasyni. Málverkin bera þess þó bæði merki að hafa verið endurmáluð oftar en einu sinni. Hjalti hefur málað myndina af Magnúsi um aldamótin 1700 og virðist hafa lagt höfuðáherslu á að sýna hinn aldna fræðimann á Eyri með sitt gráa, úfna hár. Tengdasonur séra Hjalta, Markús Bergsson sýslumaður, er aftur á móti sýndur ungur, með hárkollu að hætti heldri embættismanna, og áletrunin segir: „ Marcus Bergs Son Kongl. Majest. Wallds. Mann i Isa.Fjardar Siislu“. Markús kvæntist Elínu dóttur séra Hjalta árið 1711, þ.e. ári eftir að hann tók við sýslunni, og bjuggu þau hjón í Ögri.“ (Sett inn af Sigrúnu Blöndal, 12.10.2010)