Biskup
01.01.1628 - 01.01.1656
In preservation at
National Museum of Iceland
3110. Mynd af Þorláki Skúlasyni, byskupi á Hólum 1628-56, saumað í hvítt ljerept með marglitu ullarbandi, að sögn af Halldóru Guðbrandsdóttur byskups móðursystur hans. Myndin er í nýlegri gyltri umgjörð og er gler yfir; stærð innan umgjörðar 58 x 47,7 cm. Myndin sýnir höfuð byskups og sjer ...beint framan á, en þó aðallega á vinstri vanga. Húsið er afturkembt, mikið og nær ofan á pípukraga, sem er um hálsinn; hann hefur yfirskegg og breitt skegg á höku, breiðast neðst, en kjálkar skegglausir. Hár og skegg er með ljósum,skollitum lit, og andlit gráleitt, en alt er þetta upplitaðog fölleitt orðið. Stó... er sýnd beggja vegna kragans og svo sem undir sonum aftantil, og hægri öxl er sýnd, svo sem hálf-skásneidd þó. Er þetta því brjóstmynd. Til er ljósmynd (líklega eptir Sigfús Eymundsson), af óþekktri, gamalli frummynd, sennilega teiknaðri; hún virðist samkvæmt áletrun á henni gerð eptir dauða Þorláks, en svo lík er hún þessari saumuðu mynd, sem víst er gerð af Þorláki lífs, að einhver náinn skyldleiki er á milli þeirra. Sennilega sama frummyndin fyrir þeim báðum. Samaber nú Mms. nr. 2830.
Um sjálfa þessa saumaða mynd er saumað margskonar skrautverk; næst er rauðleitur sporbaugur, með eins konar haldi efst, og á því ihs (þ.e. hinir venjulegu upphafstafir Jesú), en neðst er eins konar skjaldarmerki með fangamarki byskups: TS (þ.e. samandregið T og S), og þar fyrir neðan SHS, þ.e. Thorlacus Sculanis (eða Thorlákur Skúlason) Superintendenv Hóla Stiptis (e. Stikkis). Um sporbauginn er ferhyrnd umgjörð, og blóm í hornunum í milli þeirra, og sömuleiðis í hornunum og tvær á miðju á þessari ytri umgerð, en annars er saumum á henni hagað ... svo, að ljereptið sjálft er látið ... þannig að blöð og greinar koma fram með reglu.
Skrautsaumur þessi er helst með Barok-stíl. Saumurinn á myndinni er með margskonar gerð, innst er við hafður hinn forni flatsaumur, sem er á altarisklæðinu stóra Frá Hólakirku, nr. 4380 (sbr. Árbók ´88-´92, bls. 95), sumstaðar er blómstursaumur, sam...... snúrusaumur. Er merkilegt og gott verk á myndinni og gefur hún sjálfsagt nokkurn veginn rjetta hugmynd um Þorlák byskup, aðal- ásigkomulag andlits hans. Dálítið .......................................... Árið 1806 eru Þjóðmynjasafninu í Kaupmannahöfn (nú .... Ólæsilegt.
Úr Íslenskur útsaumur: (Elsa E. Guðjónsson)
Talið er að mynd þessi sé saumuð af Elínu Þorláksdóttur (f. 1638, d. 1726) biskups og kennara hennar, „velkunnandi kvenmanni frá Englandi“. Mikil áhersla var lögð á hannyrðanám, ekki síst á Hólum í tíð Þorláks Skúlasonar biskups. Andlitsmyndin af honum er „unnin með ullarbandi og svolitlu af silkigarni og málmþræði í hvítt hörléreft með refilsaumi, varplegg og blómustursaumsspori, ásamt rúmenskum lögðum saumi, saumgerð sem ekki þekkist af öðrum íslenskum hannyrðum [...]. “
Main information
Dating
01.01.1628 - 01.01.1656
Object-related numbers
Museumnumber a: Mms-17
Dimensions
58 x 47.7 cm
Place
Staður: Hólar í Hjaltadal, 551-Sauðárkróki, Skagafjörður
Record type
Collection
Undirskrá: Mannamyndasafn (Mms)
Classification
References
Aðfangabók Þjóðminjasafnsins 1908 - 1931
Place of origin
65°44'0.3"N 19°6'49.6"W