Titill
Eyri
Athugasemdir og viðbætur.
Sigrún Steinsdóttir, Dölum, skráði
eftir Evu Indriðadóttur.
Munnmæli um Selá (1) segja, að
þar hafi sézt afturgenginn selur, og átti sá að hafa dregið á eftir sér
húðina.
Skjólfjara (4) heitir svo, af því
að þar er gott skjól fyrir fé.
Illibás (7) er fjara, sem mjög
vont er að komast upp úr.
Eyrarhagi (6) er hallandi melur.
Fyrir neðan Eyrarhaga er fjara, sem er kölluð Ytrikrókur (115). Er
hann fyrir utan Ytri-Eyrará (20). Í Ytrikrók var uppsátur; þar var
fyrr á árum bryggja. Sjóhús var þar líka fram eftir árum.
Innrikrókur (118) var fjaran
fyrir innan Innri-Eyrará (73). Á Innrikrók fórst frönsk skúta, líklega
1905. Menn björguðust nema einn.
Hagahorn (8) er tangi fyrir innan
Illabás.
Leynigil (119), örnefni
upp af
Leynigilstjörn (120). Sennilega kallað svo, því fé
gat leynzt í gilinu, þegar verið var að smala.
Eva heyrði alltaf talað um Innri-Merkisá
(18) sem landamerki.
Enni (28) er hallandi, gróið land,
vaxið kjarri og mýrargróðri. Litladalsholt (29) er rétt fyrir ofan
Enni.
Klofamelur (36) mun draga nafn
af því, að hann er á milli Stekkjarlækjar (21) og Ytri-Eyrarárinnar.
Ekki er vitað, af hverju Krossmýrar
(37) heita svo.
Kvíar (45) voru fyrir ofan Eyrarbæinn,
og voru þær hlaðnar. Nú er þarna slétt tún.
Ekki er vitað um vörðu á Vörðuholti
(46).
Alltaf var sagt Sauðaborg (48).
Hún var gerð af náttúrunnar hendi, rák inn í bergið við Kólonsfoss.
Kólonsfoss og Kólonsbotn (59) eru
nefndir eftir frönskum kapteini. Bændur á Eyri voru í vinfengi við
Fransmenn, sem komu oft í heimsókn að Eyri. Einn kapteinn tók aldrei
þátt í drykkju og gleðiskap (svo). Heldur fór hann einförum upp að
fossinum og dvaldi þar, á meðan hinir skemmtu sér.
Nafnið á Kúahyl (52) er þannig
til komið, að mikinn frostavetur, 1882 (?), þraut neyzluvatn. Þá
voru kýr reknar í þennan hyl til brynningar. Neyzluvatn í bæinn þurfti
að sækja upp í Kólonsbotn.
Mögubotn (54) er sennilega dregið
af mögóttri kind.
Árnar voru kallaðar Ytri- og Innri-Eyrará
frá Eyri.
Hnausgilið (57) er fyrir neðan
og innan Hnausinn (39).
Eitt sinn að sumarlagi, líklega
um 1940, sást fólk koma úr Eyrardal (72) og hvarf heim að Eyri. Sáu
fleiri en einn til þess. En heim að Eyri hafði enginn komið.
Kollumelur (60) er ávalur melur
(kollóttur).
Skákar (70) voru ekki slægjuland,
þetta voru melar.
Moshæð (71) er mosavaxinn melur.
Þar uxu fjallagrös.
Neðsta- (74), Mið- (75) og Efstahraun
(76) eru grjóthraun, lágir klettar meðfram Innriá.
Fláar (77) eru sléttar, hallandi
niður úr Fláaskarði (87).
Grænukinnar (81) er engjablettur
hátt uppi í fjalli, fyrir ofan Mosfell (42).
Úrvalstindur (84) mun heita Úlfarstindur
(mannsnafn?). Hann heitir Kumlafell (85) Stöðvarfjarðarmegin.
Ekki er hægt að greina mannsmynd
á Kerlingu (93).
Nafnið Stöðvarskarð (95) er dregið
af bænum Stöð í Stöðvarfirði.
Það munu hrafnar hafa verpt í Hrafnaklettum
(96). Hrafnaklettsmýri (97) var kölluð Dalsmýri (105).
Það var slegið á Sláttuhjalla (100).
Þar var gott engi, en mjög bratt að komast þangað.
Fagrabrekka (109) er grösugt berjaland.
Mómýri (110) er fyrir innan Ytri-Merkisá
(19). Örnefnið
Merkigil (121) er notað. Innri-Merkisá
rennur um gilið.
Ágæt mótekja var í Kollumelsmýri
(61), 4-5 stungur. Mór var ekki tekinn í Mómýri frá Eyri. Sú
mótekja var notuð frá Búðum. Mór var líka tekinn á Krossmýrunum og
Neðstumýrinni (122) og uppi í Hálsi (67).
Ekki er vitað fyrir víst, hvort
gilið, sem Mógilslækur (113) fellur eftir, heitir
Mógil (123).
Ljóshæðir (114) draga nafn af ljósum
mosa, sem vex þar.
Ytrikrókur er við Ytri-Eyrarána,
en Innrikrókur er við Innri-Eyrarána. Bærinn Eyri stendur milli ánna.
Selárbásar (2) eru niður við sjó,
rétt fyrir innan Selána. Þar bjó um tíma maður að nafni Árni Torfason
(líklega eini ábúandinn).
Merki (124) er inni á
Strönd
(125), rétt utan við Innri-Merkisá. Merki stóð niður á Eyrinni (10).
Árbær (126), þurrabúðarbýli,
stóð uppi á brekkubrúninni fyrir ofan Merki, þar sem nú er endurvarpsstöð
fyrir sjónvarpið.
Eyrarárnar sameinast ekki. Þær
renna í sjó sitt hvorum megin við Eyrarbæinn.
Dýjabotn (127),
Sandfellsröð
(128) og
Stórabotnsaxlir (129) eru í landi Eyrar. Stórabotnsaxlir
munu hafa verið nefndar Neðri- (34) og Efriöxl (35). Eva kannast
ekki við
Miðlækjarós (130) og
Melrakkaeyri (131) í daglegu
tali. Melrakkaeyri var, þar sem Merkisbærinn stóð.
Aðalbláberjabrekka (132)
er móts við Kollumelinn, fyrir innan ána.
Bláberjabrekka (133) var
uppi á klettinum fyrir ofan Kólonsbotn.
Nafnið á Skollabotni (65) er ekki
mjög gamalt. Það er þannig til komið, að unglingsstúlka, Guðlaug
Þorsteinsdóttir, seinna húsfreyja á Berunesi (hún ólst upp á Eyri), heyrði
steina skrölta í hylnum undir fossinum. Var hún hrædd við þetta og
hélt, að skollinn sjálfur væri þarna í botninum í hylnum.
Bls. 3, 6. l. a. n.
Í stað: Eiríksson — komi: Stefánsson.
Bls. 3, 3. l. a. n.
Í stað: Systir Indriða, Stefanía Jónsdóttir — komi:
Dóttir
Indriða,
Guðlaug.
Bls. 3. 1. l. a. n.
Á eftir: síðan. — komi: Konan, sem var að
taka saman
ullina,
hét Þórunn Antoníusardóttir.
Guðrún S. Magnúsdóttir gekk frá handriti.
Stafrófsskrá örnefna
Aðalbláberjabrekka 132
Árbær 126
Bláberjabrekka 133
Dýjabotn 127
Innrikrókur 118
Leynigil 119
Leynigilstjörn 120
Melrakkaeyri 131
Merki 124
Merkigil 121
Miðlækjarós 130
Mógil 123
Neðstamýri 122
Sandfellsröð 128
Stórabotnsaxlir 129
Strönd 125