Leita



Vinsamlega sýnið biðlund
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar
  • Lýsingu vantar



Landfræðileg staðsetning


HeitiLíkneski, úr kirkju
TitillÞórslíkneski
Ártal1000

StaðurEyrarland
ByggðaheitiKaupangssveit
Sveitarfélag 1950Öngulsstaðahreppur
Núv. sveitarfélagEyjafjarðarsveit
SýslaEyjafjarðarsýsla (6500) (Ísland)
LandÍsland

GefandiNationalmuseet Kaupmannahöfn

Nánari upplýsingar

Númer10880/1930-287
AðalskráMunur
UndirskráAlmenn munaskrá, Munasafn
Stærð6,7 cm
EfniBrons
TækniTækni,Málmsmíði,Málmsteypa

Lýsing

Mannsmynd, steypt úr bronzi; maðurinn situr á stól, sem er á 4 fótum og með baki, er nær þó ekki hærra upp en að bakinu neðst, tæplega upp að mitti. Maðurinn er nakinn að sjá, nema með topphúfu á höfði. Kampar miklir, og tekur maðurinn báðum höndum í hökuskeggið og klýfur það, en fyrir neðan hendurnar kemur það saman aptur og endar í 3 kringlum, sinni á hvoru hnje og einni í milli. Hæðin er alls 6,7 cm. - Fundin rjett hjá bænum á Eyrarlandi 1815 eða 1816 og send Þjóðminjasafninu í Kaupmannahöfn næsta ár, 1817, af J. Gudmand, kaupmanni á Akureyri; kom til safnsins í Nóvember það ár. - Sbr. e.fr. sænska tímaritið Iduna, 8.h., tab.  II., 3. mynd. - Þessi gripur og eptirfylgjandi gripir, sem taldir eru komnir þennan dag, voru þá formlega afhentir sem gjöf frá Danmörku til Íslands; var Th. Stauning, forsætisráðherra Dana, afhendandinn fyrir þeirra hönd, las upp við þá athöfn gjafabrjef til forsætisráðherra Íslands fyrir þess hönd, og afhenti honum með  því skrá yfir hlutina, sem gefnir voru, en forsætisráðherra afhenti þegar í stað þjóðminjaverði brjefið og skrána, að hann, sem, ásamt sendiherra Dana í Reykjavík, var viðstaddur þessa athöfn, tæki gripina til sín, en þeir voru þá enn í kössum þeim, er þeir höfðu verið sendir í. -Þjóðminjavörður tók síðan hina helztu þeirra upp og hafði um stund til sýnis í Alþingishúsinu, ásamt fleiri minjagripum, er sendir höfðu verið Alþingi vegna þúsund ára minningarhátíðar þess. - Um undanfara þessarar afhendingar, dansk-íslenzka safnamálið,  sjá skýrslu þjóðminjavarðar, dags. 22. Febr. 1930, til sendiráðs Íslands í K.-höfn og e. fr. grein hans í Morgunblaðinu 13. júlí s. á. - Lýsingar gripanna hafði hann samið í Höfn snemma á árinu 1918. - Gripirnir eru taldir hjer nær því í sömu röð og í skrá þeirri, er að ofan getur. (Þessi gripur var með tölum. LXV). - Sjá um þennan grip, 10880, Nord Kultur, XXVII. b., bls. 223. - Sbr. e. fr. nr. 6.


Sýningartexti

Mannslíkan úr bronsi, oft nefnt Þórslíkneski. Maðurinn situr á stól með baki og hefur uppmjóa hettu á höfði, að öðru leyti virðist hann nakinn, og heldur báðum höndum um skegg sér. Líkanið, sem á sér enga þekkta hliðstæðu, hefur löngum verið talið sýna Þór, einn hinna fornu guða norrænna manna, sem mjög var dýrkaður á víkingaöld, en ákveðin einkenni í skeggi mannsins, nánast Hringaríkisstíll, tímasetja líkneskið til upphafs 11. aldar, kristins tíma hérlendis. Hefur þess verið getið til að það eigi að sýna Krist konung á veldisstóli, jafnvel að það sé hnefi úr hinu forna hnefatafli og þá sama eðlis og mannsmynd úr kumli frá Baldursheimi. Líkneskið fannst árið 1815 eða 1816 hjá öðru hvoru Eyrarlandi við Eyjafjörð og sendi Gudmann kaupmaður á Akureyri það til Þjóðminjasafnsins í Kaupmannahöfn árið 1817. Það var síðan afhent aftur til Íslands árið 1930 í tilefni Alþingishátíðarinnar, ásamt fleiri gripum sem borist höfðu því safni á umliðnum öldum.

Spjaldtexti:
Þór eða Kristur?
Þórslíkneskið, mannslíkan úr bronsi. Ákveðin stílein-
kenni benda til þess að líkneskið hafi verið gert nálægt
aldamótunum 1000. Það hefur verið talið sýna Þór sem
var einn fremsti guð norrænna manna í heiðnum sið en
hugsanlegt er að myndin sé af Kristi konungi á veldis-
stóli. Bronskarlinn heldur báðum höndum um hlut sem
talinn hefur verið Þórshamar, en líkist mjög kristnum
krossi.
Líkneskið fannst árið 1815 eða 1816 hjá öðru hvoru
Eyrarlandi við Eyjafjörð. Það var sent til Kaupmanna-
hafnar árið 1817 en kom aftur til Íslands 1930 ásamt
ýmsum öðrum forngripum úr Þjóðminjasafni Dana.
Á tímabilinu 800–1000 var heiðin trú ríkjandi á Íslandi
en allt frá landnámi bjuggu hér kristnir menn, að því er
virðist í friðsamlegri sambúð við þá heiðnu.

Þór or Christ?
This human figure made of bronze has been dated, on
the grounds of style, to around 1000 ad. It is believed to
depict Þór (Thor), one of the major Norse gods, but it
could also represent Christ enthroned in glory. The figure
grasps an object thought to be Þór’s hammer, but also
similar in shape to the Christian cross.
The figure was unearthed in 1815 or 1816 in Eyjafjörður in
North Iceland. It was sent to Copenhagen in 1817, but
was returned in 1930 with other objects from the Danish
National Museum.
During the period 800–1000 ad, the prevalent religion
was the pagan worship of the Norse gods, but from the
beginning there were also Christians in Iceland, apparently
in peaceful coexistence with the pagans.


Heimildir

Kristján Eldjárn. Kuml og haugfé. Reykjavík 2000, bls. 420-421.
Kristján Eldjárn. "Þórslíkneskið svonefnda frá Eyrarlandi." Árbók Hins íslenzka fornleifafélags 1982. Reykjavík 1983, bls. 62 - 75.

Þetta aðfang er í Þjóðminjasafni Íslands. Safnið varðveitir um 7 milljónir mynda, um 130 þúsund muni og rúmlega 26 þúsund færslur um þjóðhætti. Í húsasafni eru um 60 hús.

 

Áætlað er að um 80-90 % þessara aðfanga sé komin í stafrænan búning, mismunandi eftir tegundum. Einnig er skráningin mismunandi ítarleg og myndir bara við hluta gagnanna.


Birting gagna í Sarpi er á ábyrgð viðkomandi safns.

Verðskrá myndapantana